Mówi się, że pies to najlepszy przyjaciel człowieka od zarania dziejów. A co jeśli można połączyć tę miłość z umiejętnościami. Czy potrafimy powiedzieć, czym zajmuje się pies serwisowy?
Kiedy rodzina Hembree przyjęła belgijskiego Malinois o imieniu Juno, nie spodziewali się, że ratując psa, uratują też swojego syna. Lucas Humbree cierpi na zespół Sanfilippo, dziedziczną chorobę metaboliczną, która powoduje, że dzieci tracą zdolność mówienia, chodzenia i jedzenia. Rodzina ta natknęła się na wychudzonego i niechcianego belgijskiego Malinois na stronie grupy ratunkowej. Ojciec chłopca, Chester Hembree, miał przeczucie, że ten szczeniak będzie doskonałym psem. I miał rację bo teraz Juno ostrzega rodzinę, kiedy Lucas ma ataki lub jeśli jego poziom tlenu spadnie zbyt nisko, także zapewnia ramię, na którym młody chłopak może się oprzeć, gdy idzie.
Czym zajmuje się taki pies?
Taki opiekun to typ psa towarzyszącego osobie niepełnosprawnej, specjalnie szkolony do wykonywania specyficznej pracy dla swojego opiekuna. Jego praca wymaga koncentracji w opiece nad swoim właścicielem, ignorowania innych ludzi oraz sprawności w różnych niesprzyjających warunkach. Odpowiednio wyszkolony pies stanowi wielką pomoc osobie niepełnosprawnej w życiu codziennym i ułatwia aktywne uczestnictwo zarówno w życiu społecznym, jak i zawodowym. Posiadają umiejętności takie jak: pomoc przy poruszaniu się czy utrzymaniu równowagi, wzywaniu pomocy, ostrzeganiu przy zagrożeniach, pomoc przy ubieraniu się, ostrzeganiu przy nadchodzącym ataku (przy różnych chorobach) czy podnoszenia i podawania przedmiotów, zamykania i otwierania drzwi.
Czym się różni pies asystent, a pies przewodni?
Psami asystentami nazywamy te, które są dedykowane osobom z problemami poruszania się, a mianem psów przewodnich określa się te przeznaczone dla osób niewidomych i niedowidzących.
Pies asystujący (zwany też serwisowym) – przygotowywany jest do zadań ułatwiających funkcjonowanie osobie niepełnosprawnej, takich jak: podnoszenie przedmiotów, zakładanie ubrań, włączanie i wyłączanie świateł, a także otwieranie szuflad czy drzwi.
Pies przewodnik – szkolony w kierunku pomagania osobom mających problem ze wzrokiem, czyli tak naprawdę należy wszystko, co łączy się z czynnością poruszania, odnajdywania drogi czy przemieszczania się w przestrzeni publicznej.
Istnieją również psy szkolone specjalnie dla osób, które mają problem ze słuchem.
Czy każdy pies może zostać serwisantem?
Nie każdy czworonóg może się spełnić. Oto kilka z wymagań jakie są stawiane przed rozpoczęciem szkolenia przygotowawczego: pomocnikiem osoby niepełnosprawnej musi być pies rasy dużej, pożądane cechy charakteru: opanowanie, przyjazne nastawienie do człowieka, wytrzymałość oraz oddanie oraz musi pochodzić ze sprawdzonej hodowli i mieć nienaganny rodowód. Z racji na wrodzoną inteligencję i łagodność takimi opiekunami zostają najczęściej labradory i goldeny retrievery. Najważniejszym elementem szkolenia jest socjalizacja. Szkolenie jest trudne i trwa aż półtora roku. W czasie kilkunastu miesięcy psy poznają kilkadziesiąt, niekiedy bardzo złożonych i zróżnicowanych komend. Oczekiwanie trwa zazwyczaj od dwóch do pięciu lat.
Od bandyty do psa terapeutycznego. Kolejna historia jest o pewnym Pit Bullu, która pokazuje, że nie można oceniać. Dzięki Born Again pies niegdyś wykorzystywany jako mięsień dla pary rabusiów jest obecnie psem terapeutycznym. Jeden z robotników był w rzeczywistości wielkim miłośnikiem zwierząt, był również zdeterminowany i uznał aby pomóc Scooterowi rzucić swoją zbrodniczą przeszłość i znaleźć mu stały dom. Właścicielem jest teraz Kris Beattie, 70-letnia emerytowana pielęgniarka, która adoptowała psinkę z powodu jej słodkiej osobowości i umiejętności szybkiego uczenia się. Dzięki Beattie, Scooter otrzymała certyfikat psa terapeutycznego. Dlatego warto dawać szansę.
Jak wygląda współpraca z takim psem?
Organizacje szkolące ściśle współpracują z osobami, które w przyszłości będą korzystały z pomocy psa. W związku z czym w to szkolenie włącza się również osoba niepełnosprawna, która wskazuje, jakie elementy szkolenia będą dla niej szczególnie cenne. Dzięki temu pies nauczy się wykonywania spersonalizowanych komend. Tego rodzaju specjalne organizacje dokładnie sprawdzają kandydatów na opiekunów konkretnego psiaka – rutynową czynnością jest przeprowadzenie testów psychologicznych, które odpowiadają na pytanie, czy opiekun będzie traktował psa jak przyjaciela, czy robota do wykonywania zadań. Aby współpraca była owocna, potrzebna jest wola obydwu stron.
Nigdy nie narzekaj, nie dostawaj wynagrodzenia. Praca 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu. Kto by z nas dał radę? Psy asystujące robią ogromną różnicę w życiu swojego właściciela i dlatego zasługują na najwyższe uznanie za ich pracę. Szacuje się, że w Polsce pracuje 30 psów-asystentów osób niepełnosprawnych. Zapotrzebowanie na wyszkolone czworonogi jest jednak kilkudziesięciokrotnie większe. Średnio do organizacji, które szkolą czworonogi, trafia czterdzieści osób rocznie, a nie zapominajmy, że na konkretnego psa można czekać nawet do 5 lat.
Oliwia Zbrzeźniak
Zdjęcie: Pexels/Lum3n